صبحانه دانش آموز را چگونه آماده کنیم؟

بنابراين مادران بايد هر روز صبح، صبحانه كودك خود را قبل از اين كه به مدرسه برود، آماده كنند.اما مشکلی که اغلب مادران با آن روبرو هستند بی میلی دانش آموز در ساعات اولیه صبح به غذا می باشد. راهکار پیشنهادی ما به شما علاوه برخوردن یک شام سبک درساعات اوليه شب قبل این است که دست به کارشویدو باانجام هماهنگی با مدیر مدرسه ، مربی بهداشت مدرسه و جلب همکاری سایر اولیائ دانش آموزان برنامه ای ترتیب دهید که فرزندتان صبحانه رادرکنارسایر دانش آموزان و در مدرسه میل کندو البته این صبحانه لقمه های سالمی است که که شما مادر نمونه با مواد غذایی سالم ،
خوشمزه وبا ظاهری جذاب و با کمی حوصله و سلیقه در خانه تهیه می کنید. خوشبختانه صبحانه های ماایرانیان سرشار ازمواد سالم و مغذی است لقمه هایی نظیر نان وپنیروخیار یا سبزی ، نان و پنیر و گردو، نان و کره و عسل، تخم مرغ آب پزو...با اين وجود اگر كودك هر روز صبح بيدار شود و صبحانه تكراري حاوي نان و پنیرو چاي انتظارش را بكشد حق دارد.
دانش آموزان این زمان به بعد مجبور است یک یا دو وعده غذایی به همراه میان وعده های غذایی را د ر خا رج ا ز خانه مصرف کند و ممکن است از غذاهای آماده و میان وعده های غذایی فاقد ارزش غذایی لا زم استفاده کنند .ا ز طرف دیگر تاثیر دوستان و همسالان درانتخاب غذا و عادات نا مطلوب غذایی بیشتر می گردد. همچنین تغییرات رفتاری نوجوانان واستقلال طلبی آنان در انتخاب و خرید غذا نیز تاثیر گذار است ونوجوانان بشتر به سوی غذاهای آماده و انواع ساندویچ ها و نوشابه ها تمایل پیدا می کنند و در عوض مصرف میوه و سبزی و سایر غذاهای مغذی را کاهش می دهند.در این میان نقش والدین در تنظیم نوع و غذای مصرفی کودکان نمود بیشتری پیدامی کند.

با توجه به اینکه مدیران و معلمان مدارس بیشتر با دانش آموزان در ارتباط هستند ابتدا به سراغ یکی از مدیران شهرستان رفتیم و در همین خصوص با وی به گفت و گو نشستیم.

مهین صحراگرد مدیر دبیرستان نمونه دولتی فاطمیه در گفت و گو با نای ذی نیوز در خصوص اثرات صبحانه در یادگیری دانش آموزان بیان کرد: وعده غذایی صبحانه ،نقش بسیار موثری در سلامت جسمی و فکری دانش آموزان دارد. ناشتا بودن در طول روز ،اگر دانش آموز صبحانه نخورد ،به دلیل پایین افتادن قند خون ،توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری در مدرسه نخواهد داشت .

وی ادامه داد:دانش آموزانی که صبحانه کافی نمی خورند ،کم دقت ،خسته و بی حوصله اند و نمی توانند کمبود انرزی،ویتامین ها و املاح معدنی را با خوردن وعده های دیگر جبران کنند .بنابر این مادران باید وظیفه خود بدانند که هر روز صبح ،صبحانه فرزند خود را قبل از اینکه به مدرسه برود آماده کنند.

صحراگرد افزود: میان وعده های مناسب و مغذی نیز بسیار اهمیت دارد زیرا در ساعات نزدیک ظهر دانش آموزان ممکن است گرسنه شوند و این گرسنگی نشستن سر کلاس را برای آنان غیر قابل تحمل میسازد.

مدیر دبیرستان نمونه دولتی فاطمیه با اشاره به اینکه بیش از نیمی از دانش آموزان صبحانه نخورده سر کلاس درس حاضر می شوند تصریح کرد: در فروشگاه های مدارس باید سعی شود از خوراکی هایی که ارش غذایی دارند مانند میوه ها و خشکبار از جمله( کشمش، مغزگردو، بادام، پسته و ...) استفاده شود.

وی اظهار داشت: متاسفانه آمارها نشان می دهد که فقط نزدیک به 36 درصد کودکان از همه گروه های غذایی مصرف نمی کنند و کمتر از نیمی از آنها هر روز صبحانه مصرف می کنند.

صحراگرد خاطرنشان کرد: همانند سال های گذشته شیر باید در وعده های غذایی مدارس گنجانده شود چون شیر به علت اینکه سرشار از انرژی و حاوی بسیاری از ویتامین ها است به عنوان غذایی کامل در نظر گرفته می شود بنابراین باید بسیاری از مواد خوراکی که ارزش غذایی زیادی هم ندارند نظیر سوسیس، کالباس، چیپس و نوشابه حذف شده و به جای آن شیر جایگزین شود.

مدیر دبیرستان نمونه دولتی فاطمیه گفت:مصرف صبحانه تمرکز حواس و قدرت یادگیری را افزایش می‌دهد و دانش‌آموزانی که صبحانه مصرف می‌کنند در درس‌هایی مثل ریاضی موفق‌تر هستند. تغذیه صحیح، قدرت یادگیری افراد را بالا می‌برد و نخوردن صبحانه اثرات منفی در یادگیری آنها دارد.

وی ادامه داد:خوردن صبحانه موجب ثابت ماندن قند خون شده و سبب می‌شود مغز غذای کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه داشته باشد.

در ادامه مریم دادور از کارشناسان تغذیه و رژیم درمانی شهرستان نی ریز در گفت و گو با خبرنگارما در خصوص فواید خوردن صبحانه برای کودکان و دانش آموزان بیان کرد:ثابت شده است دانش‌آموزانی که صبحانه کامل می‌خورند، تمرکز و انرژی بیشتری دارند و اغلب این دانش‌آموزان قدرت یادگیری خوبی دارند و نمرات بهتری هم کسب می‌کنند بنابراین صبحانه یک وعده غذای اصلی و مهم برای دانش‌آموزان و حتی بزرگسالان محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه همه دانش آموزان عادت به خوردن صبحانه کامل ندارند و والدین به ناچار تنقلات رنگارنگی را تهیه می کنند و در کیف آنها می گذارند. تنقلات نه تنها مواد مورد نیاز بدن کودک را تامین نمی کند بلکه در دراز مدت اثرات سوءجسمی، رشدی و ذهنی برجای می گذارد.

دادور در پاسخ به سوال خوردن صبحانه به چه دلیل حائز اهمیت است بیان داشت: بچه ها باید در طول ساعات درس، سطح قند خونی مناسبی داشته باشند. صبحانه خوب می تواند بر کاهش خستگی آنها سر کلاس و افزایش گیرایی و تمرکز آنها تاثیرگذار باشد.

وی در خصوص ویژگی های یک وعده صبحانه خوب برای دانش آموز عنوان کرد: صبحانه باید دو ویژگی داشته باشد؛ یکی این که مقدار انرژی کافی در آن لحاظ شود و دوم این که انرژی طوری به بدن آنها برسد که در طول ساعات بعدی، قند خونشان در سطح پایدار و ثابتی باقی بماند.

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی شهرستان نی ریز ادامه داد: توصیه می شود حتما در صبحانه دانش آموزان غلات گنجانده شود. برای مثال وجود نان بخصوص از نوع سبوس دار یکی از بهترین گزینه ها برای صبحانه بچه هاست. علاوه براین کودکان و نوجوانان در سنین رشد هستند و باید در وعده های مختلف غذایی شان از پروتئین استفاده کنند.

پنیر هم می تواند سهمی از پروتئین مورد نیاز بدن آنها را در وعده صبحانه تامین کند. در کنار آن مصرف دانه هایی مثل مغز گردو قادر خواهد بود تا بخش دیگری از مایحتاج بدنی بچه ها نظیر اسیدهای چرب ضروری و سهمی از انرژی آنها را تامین کند و سطح ثابتی از قند خون برای آنها در پی داشته باشد.

تخم مرغ نیز به عنوان منبع غنی از پروتئین و چربی جزو خوراکی هایی است که توصیه می شود در جیره غذایی همه افراد گنجانده شود. کودکان نسبت به بزرگسالان نیازهای تغذیه ای متفاوتی دارند به همین دلیل توصیه می شود سه تا چهار بار درهفته روزانه یک عدد تخم مرغ مصرف کنند.

وی در خصوص اینکه کودکان علاقه ای به خوردن این مواد غذایی مفید ندارند و بیشتر ترجیح می دهند با تنقلاتی مانند کیک و شکلات گرسنگی خود را برطرف کنند گفت: پدران و مادران باید از همان ابتدا ذائقه فرزندان خود را به خوراکی های سالم عادت دهند کودکان را آرام آرام به خوردن مواد سالم به جای کیک و شیرینی عادت دهید و مصرف مواد شیرین نه تنها انرژی مورد نیاز آنها را برای ساعات بعدی در طول مدرسه تامین نمی کند، بلکه ذائقه آنها را نیز به غذاهای ناسالم عادت می دهد و زمینه ساز مشکلات اضافه وزن و چاقی در آینده می شود.

دادور در خصوص اینکه والدین باید چه میان وعده هایی برای کودکانشان در نظر بگیرند اظهار داشت:بهتر است بچه ها میان وعده را از منزل ببرند تا این که از بوفه مدارس خوراکی های ناسالم تهیه کنند. کودکان را باید بشدت از خوردن چیپس، پفک و خوراکی های پرچرب و شیرین برحذر داشت. اولیای مدارس وظیفه دارند بوفه ها را مدیریت و قوانین موجود در این ارتباط را اجرا کنند. برای میان وعده بچه ها توصیه می شود از میوه ها، مغزها و نان و پنیر استفاده شود. این میان وعده از یک طرف گرسنگی بچه ها را در طول روز کاهش می دهد و از طرف دیگر به رشد آنها کمک می کند و باعث می شود فراگیری بهتری از درس داشته باشند. والدین باید دقت کنند کودک را به غذاهای پرچرب عادت ندهند.

در ادامه مریم دادور به والدین در خصوص صبحانه دانش‌آموزان پیشنهاد کرد: پژوهشگران بر این عقیده‌اند که خوردن هرگونه مواد غذایی در وعده صبحانه بهتر از حذف این وعده از رژیم روزانه است.

صبحانه‌هایی که در آن فقط از کربوهیدرات‌هایی مانند شیرینی و نان تست استفاده می‌شود، فقط به مدت 2 تا 3 ساعت انرژی لازم را در بدن دانش‌آموزان تامین می‌کند و این در حالی است که صبحانه‌های کامل شامل مقادیر یکسانی از پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها، ساعت‌ها سطح قند خون را پایین نگه می‌دارد. نان تست و کره بادام‌زمینی، میوه و شیر همراه با شیرین گندمک و نیز یک لیوان آب میوه 100 درصد طبیعی و نیز املت همراه با پنیر و کلم بروکلی می‌تواند یک صبحانه ایده‌آل به شمار رود.

در واقع، صبحانه قابل قبولی که بتواند انرژی روزانه دانش‌آموزان را برای فعالیت یک روز تامین کند، شامل مصرف پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌هاست که اثرات جسمی و ذهنی بی‌نظیری به جا می‌گذارد. آمارها نشان می‌دهد حدود 8 تا 12 درصد از دانش‌آموزان به طور کلی وعده صبحانه را نادیده گرفته و این آمار در سنین نوجوانی افزایش چشمگیری می‌یابد و تا بیش از 30 درصد می‌رسد.

غلات یکی از گزینه‌هایی است که باید در وعده صبحانه گنجانده شود. معمولا غذاهای سرشار از غلات مملو از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و انواع موادی که حاوی غلات کامل هستند، غنی از ویتامین‌های خانواده B از قبیل تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین بوده و انرژی‌زا هستند.

در کنار کربوهیدرات، مصرف پروتئین نیز می‌تواند باعث سیری دانش‌آموزان در طول روز شود. یک فنجان شیر کم‌چرب حدود 8 میلی‌گرم پروتئین و 83 کالری بدون چربی دارد. مصرف قهوه و غلات سرد در صبحانه نیز گزینه مناسبی است. علاوه بر این، هر تخم‌مرغ حاوی 70 کالری، 6 گرم پروتئین، 5 گرم چربی و 186 گرم کلسترول است.

در واقع، تخم‌مرغ حدود 62 درصد از نیاز کلسترول روزانه دانش‌آموزان را تامین می‌کند؛ ولی پژوهشگران توصیه می‌کنند مصرف مواد غذایی پرچرب مانند سوسیس و کالباس را در صبحانه محدود کنید. این مواد، خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد.

فیبرها همواره پای ثابت رژیم‌های غذایی است و به طور کلی میوه‌ها و سبزیجات تماه گروه غلات و حبوبات را شامل می‌شود. باید در طول روز مردان 38 و زنان 25 گرم فیبر مصرف کنند که شامل فیبرهای محلول و غیرمحلول است. وجود 2 گرم فیبر در رژیم غذایی، اثرات کاهش کلسترول خون را به همراه دارد. سیب 4/4، پرتغال 1 /3 و دانه‌های خوراکی 2 تا 4 گرم فیبر دارند.

فیبرهای غیرمحلول نیز در جلوگیری از بروز یبوست موثر بوده و در غلات و حبوبات، دانه‌ها، میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. کلسیم از دیگر موادی است که در وعده صبحانه باید گنجانده شود. این ماده مغذی به ساخت استخوان‌ها و حفظ سلامت آنها کمک می‌کند. باتوجه به سن و جنس، بدن انسان به حدود هزار میلی‌گرم کلسیم در روز نیاز دارد که در این میان ماست، شیر و پنیر بهترین گزینه‌ها به شمار می‌رود.

کارشناس تغذیه شهرستان نی ریز در آخر گفت: فرزندتان را تشویق به تغذیه مناسب کنید،بسیاری از والدین بخصوص مادرها مدام از صبحانه نخوردن فرزند دانش‌آموز خود شکایت می‌کنند، ولی محققان معتقدند با ایجاد برخی راهکارهای ساده و به کار بردن خلاقیت می‌توانید فرزندتان را به صبحانه خوردن تشویق کنید. سعی کنید وعده صبحانه را متنوع کرده و از تکراری کردن آن بپرهیزید. اگر همیشه برای صبحانه نان و پنیر و کره آماده می‌کنید، یکبار نیمرو یا غذایی را که کودکان دوست دارد، آماده کنید تا میل به صبحانه خوردن در او بیدار شود. استفاده از ظروف مخصوص کودکان تمایل آنها به خوردن را افزایش می‌دهد. از فرزندتان بخواهید در آماده کردن صبحانه به شما کمک کند. این کار تمایل وی را به خوردن صبحانه دو چندان می‌کند.

راهکار دیگر ترغیب فرزندتان این است که در کنارش نشسته و همراه او صبحانه میل کنید. مطمئن باشید کودک با مشاهده شما که در حال خوردن صبحانه‌ای سالم هستید، گرایش بیشتری به صبحانه خوردن پیدا کرده و اهمیت این وعده غذایی مهم را درمی‌یابد. همواره به کودکتان حق انتخاب بدهید و بگذارید خودش صبحانه مورد علاقه‌اش را انتخاب کند. از این رو، سعی کنید چند نوع غذا روی میز صبحانه باشد تا کودک براحتی حق انتخاب داشته باشد