نمک (کلرید سدیم) یکی از پرمصرفترین افزودنیهای غذایی در جهان است؛ سدیم موجود در نمک برای عملکرد بدن ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن یکی از عوامل مهم خطر در ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی به شمار میرود.
مکانیسم اثر نمک بر قلب و عروق:
افزایش فشار خون:
سدیم بیش از اندازه باعث نگهداشتن آب در بدن میشود که این امر حجم خون را بالا برده و فشار خون را افزایش میدهد.
آسیب به دیواره رگها:
فشار خون بالا به تدریج باعث سفت شدن رگها (آترواسکلروز) و کاهش انعطاف آنها میشود.
افزایش بار کاری قلب:
قلب مجبور میشود برای پمپاژ خون، زیر فشار بیشتر کار کند که این امر زمینهساز نارسایی قلبی میشود.
آسیب به کلیهها :
بار اضافی سدیم، کلیهها را در طول زمان فرسوده میکند.

پوکی استخوان :
نمک، دفع کلسیم از ادرار را بیشتر میکند.
بیماریهای قلبی–عروقی مرتبط با مصرف زیاد نمک:
پرفشاری خون (Hypertension)
بیماری عروق کرونر (انسداد و تنگی رگهای تغذیهکننده قلب)
سکته قلبی و مغزی
نارسایی قلبی
نمک پنهان، همان نمکی است که ما مستقیماً از نمکدان اضافه نمیکنیم؛ اما بهطور قابل توجهی در غذاهای فرآوریشده، صنعتی یا حتی برخی خوراکیهای طبیعی وجود دارد؛ منبع اصلی آن سدیم است که فراتر از طعم شوری، برای نگهداری، بافت و مزه در محصولات غذایی استفاده میشود.
منابع رایج نمک پنهان:
نان باگت، نان سفید، بیسکوییتهای نمکی (حتی نان ساده میتواند منبع اصلی سدیم روزانه باشد)
محصولات گوشتی فراوری شده مانند سوسیس، کالباس، همبرگر آماده و ژامبون اغلب چند برابر نیاز روزانه نمک دارند
کنسرو ماهی، لوبیا و ذرت (غذاهای کنسروی برای نگهداری، نمک بالایی دارند)
پنیر سفید و فتا (بعضی پنیرها تا ۴٪ نمک دارند)
سسها و چاشنیها مانند سس سویا، سس کچاپ، سس سالاد (حتی چاشنی کمحجم میتواند سدیم زیادی بدهد)
ترکیب نمک و چربی مانند چیپس، پفک، کراکر و اسنکها، مرگ خاموش را برای قلب بهدنبال دارند
غذاهای آماده و فستفود مانند پیتزا، مرغ سوخاری و لازانیا آماده ( ترکیب سدیم بالا و چربی اشباع)
راهکارهای کاهش مصرف نمک پنهان:
برچسب تغذیهای محصولات را بخوانید و به سدیم توجه کنید.
نانهای کمنمک یا سبوسدار انتخاب کنید.
سبزیجات و حبوبات تازه به جای کنسروی یا یخزده با نمک مصرف کنید.
چاشنیها را کم کنید و از لیمو، سبزیجات معطر، ادویه و سیر برای طعمدهی استفاده کنید.
فستفودها و غذاهای آماده را فقط گاهی و نه مرتب، مصرف کنید.
پخت خانگی بیشتر، چون شما کنترل نمک را دارید.
نکته کلیدی برای افرادی با فشار خون بالا یا زمینه بیماری قلبی :
بیشترین کاهش فشار خون، معمولاً با کاهش همین «نمک پنهان» به دست میآید، نه فقط کنار گذاشتن نمکدان.
نکته پایانی:
کاهش مصرف نمک یکی از سادهترین و مؤثرترین راههای پیشگیری از بیماریهای قلبی–عروقی است؛ تنها با کنترل این عادت غذایی، میتوان فشار خون را متعادل نگه داشت و خطر سکتهها و مشکلات قلبی را به شکل چشمگیری کاهش داد.