کافه دادبان نای ذی / مشاوره حقوقی ویژه مخاطبین پایگاه خبری تحلیلی نای ذی نیوز/آیا ضابطین دادگستری، می توانند بدون حکم قضایی، خودروی شما را بازرسی کنند؟

آیا ضابطین دادگستری، می توانند بدون حکم قضایی، خودروی شما را بازرسی کنند؟

مواردی مشاهده می‌شود که ضابطین قضایی (ماموران نیروی انتظامی، سپاه و بسیج) با توقف ماشین اشخاص اقدام به بازرسی آن می‌کنند و صاحب ماشین با رضایت شخصی اجازه تفتیش را می‌دهد! 

در جامعه اين رويه غيرقانونى آنقدر مرسوم و متداول است كه حتى اکثر ضابطان قضایی هم از غيرقانونى بودن آن بى اطلاع اند، قطعأ شهروندان عادى نيز از اين امر بى اطلاع بوده و در برابر درخواست ماموران جهت بازرسى خودرو يا از روى ناآگاهی يا ترس از متمرد محسوب شدن يا اضطرار به جهت جلوگیری از عواقب بعدى، تن به اين خواسته غير قانونى ضابطان مى دهند.  

به تصريح ماده ۱۳۷ قانون آيين دادرسى كيفرى، تفتيش و بازرسى اشياء و از جمله خودروى شهروندان حتی درمواردى كه حسب قرائن وامارات، ظن قوى به كشف آلات و ادله وقوع جرم در آن وجود دارد، بايد با دستور مقام قضايى و با قيد جهات ظن قوى انجام شود و این اذن باید به صورت موردی و مصداقی باشد و نمی توان عموم مردم را برای کشف جرم تفتیش کرد.

در واقع بازرسی خودرو بدون وجود جرمی یا شواهد مشهودی غیر قانونی است* و افراد می‌توانند از مأموران درخواست مجوز رسمی قضایی برای بازرسی خودرو کنند و در صورت عدم ارائۀ آن بازرسی غیرقانونی است.

در نتیجه؛ ضابطان قضایی نمى توانند به بهانه مشكوک شدن، مبادرت به بازرسى خودرو نمايند و *بازرسی از اتومبیل های شخصی نیز همانند بازرسی منزل باید با اجازه موردی مقام قضایی باشد.

در صورت وقوع تخلف از سوی ماموران انتظامی، مردم می توانند از طریق شماره ۱۹۷ بازرسی ناجا شکایات و انتقادات خود را مطرح کنند.

 همچنین فرد بازرسی شونده، می تواند از طریق سیستم قضایی شکایت خود را نزد مراجع صالح مطرح کند تا موضوع از طریق قانونی پیگیری شود.

مطابق مادۀ 63 قانون آیین دادرسی کیفری، ضابطانی که بدون وجود جرم مشهود و بدون حکم قضایی اقدام به بازرسی خودرو کنند، ممکن است به سه ماه تا یکسال انفصال از خدمات دولتی محکوم شوند.