هشدار بحران آب در نی‌ریز: تهدیدی که نباید نادیده گرفته شود

تابستان امسال برای شهرستان نی‌ریز، به ویژه بخش قطرویه، می‌تواند به فصل بی‌سابقه‌ای از تنش آبی تبدیل شود.

هشدار اخیر رئیس آبفای این شهرستان درباره کاهش شدید ذخایر آبی، تنها زنگ خطری نیست که باید شنیده شود، بلکه اعلام وضعیت قرمز برای بقای اجتماعی و اقتصادی این منطقه است.

 سد چشمه عاشق، که روزی منبع حیات بخش قطرویه بود، امروز به مخزنی تقریباً خالی تبدیل شده است. از طرفی چاه‌های آب شرب شهر نی ریز  نیز با افت شدید سطح آب مواجهند و بارش‌های ناچیز سال جاری امیدی برای جبران این کمبود باقی نگذاشته است.

اگر امروز اقدامات جسورانه و فوری انجام نشود، نی‌ریز با بحرانی روبرو خواهد شد که پیامدهای آن از مرزهای محیط زیستی فراتر رفته و به ناآرامی‌های اجتماعی دامن خواهد زد و لذا می طلبد مسئولین امرازهم اکنون که کاهش مصرف آب در ماه‌های سرد، زمان مناسبی برای اجرای طرح‌های اضطراری و زیرساختی فراهم آورده و در گرمای تابستان غیرممکن خواهد بود،به فوریت چاره‌اندیشی کنند

 از جمله راهکارهایی که می‌توان در این حوزه پیگیری نمود عبارتند از :

 ۱. سهم آب شرب خط انتقال آب خلیج فارس: مطالبه حق قانونی

استفاده از ظرفیت قانونی حق آب شرب خط انتقال آب خلیج فارس به نی‌ریز نباید به تعویق بیفتد. این پروژه می‌تواند با تأمین بخشی از آب شرب، فشار بر منابع زیرزمینی را کاهش دهدو در شرایط بحرانی بسیار راهگشا باشد. پیگیری حقوق قانونی شهرستان برای دسترسی به این آب، نیازمند فشارمسئولین شهرستان وهمچنین پیگیری نماینده مجلس وهمکاری استاندار فارس است. این را فراموش نکنیم که با پیگیری دکتر طهماسبی نماینده مردم در مجلس،  شهرستان نی ریز از نعمتی ارزشمند برخوردار شد و امروز تنها شهرستانی  از استان فارس که آب خلیج فارس وارد آن شده نی ریز است و شاید هم اکنون بتوان ارزش این اقدام بزرگ ایشان را بهتر فهمید

۲. بازسازی شبکه آب: پایان دادن به فرسودگی

شبکه انتقال آب شهری و روستایی نی‌ریز، با تلفات ۳۰ تا ۴۰ درصدی آب، خود بخشی از مشکل است. نوسازی فوری لوله‌ها، نصب کنتورهای هوشمند و بهره‌گیری از فناوری‌های نشت‌یاب می‌تواند از هدررفت منابع جلوگیری کند. 

۳. تصفیه‌خانه فاضلاب: تبدیل تهدید به فرصت

پیگیری روند تسریع در احداث تصفیه‌خانه فاضلاب شهری نه تنها آب خاکستری را برای کشاورزی و صنعت بازمی‌گرداند، بلکه از آلودگی آب‌های زیرزمینی توسط فاضلاب‌های خام جلوگیری می‌کند. روند احداث این پروژه آغاز شده اما اجرای آن باید شتاب گیرد. 

4. تشکیل «کمیته مردمی نظارت بر آب

مشارکت جامعه در گزارش تخلفات برداشت غیرمجاز و کنترل مصرف،در این خصوص هم سال گذشته کمیته ای مردمی تشکیل شد اما تاثیرآنچنانکه باید ملموس نبود

5. *تشکیل «کمیته بحران آب» در سطح فرمانداری:*

این کمیته با حضور فرماندار، مدیران آبفا، نماینده مجلس،دادستان، شورای شهر،شورای تامین و نهادهای مردمی باید بلافاصله تشکیل شود. وظیفه اصلی آن: 

- نظارت بر اجرای پروژه‌های کوتاه‌مدت (مانند نوسازی لوله‌ها). 

- ارائه گزارش ماهانه *شفاف* به مردم درباره اقدامات انجام‌شده و میزان ذخایر آبی. 

- تدوین مقررات و قوانین مطابق با شرایط روز ذخائر آبی شهرستان 

- تدوین راهکارهای برون رفت از روزهای بحرانی و بی آبی احتمالی

- تجهیزکمی و کیفی ناوگان حمل آب به مناطقی که بر طبق تجربه بحران در آن مناطق درزمان خشکسالی شدیدتر است

6. پیشگیری از اتلاف وقت با شعارزدگی:

همه می‌دانند کمبود بارش تقصیر مدیران نیست، اما حیف و میل آب در شبکه فرسوده(با تلفات تقریبی ۴۰ درصدی)، تأخیر در استفاده از حق قانونی سهم آب شرب خلیج فارس، و عدم مدیریت صحیح و نداشتن برنامه برای روزهای بحرانی، سهل‌انگاری مدیریتی است و مدیران و مسئولین شهرستان باید پاسخگوی این کاستی‌ها باشند.

و اما هشدار نهایی در خصوص تبعات سکوت وعدم توجه به اخطارهای متعدد کارشناسان و رسانه ها : تجربه شهرهای مشابه مانند کرمان و اصفهان نشان داده است که بی‌توجهی به بحران آب، تنها به خشکسالی محدود نمی‌شود. کاهش تولیدات کشاورزی، مهاجرت اجباری روستاییان، افزایش بیکاری و درگیری‌های محلی بر سر منابع آب، چهره واقعی این فاجعه است. در نی‌ریز نیز اگر امروز اقدام نشود، تابستان پیش رو شاهد صف‌های طولانی آب با تانکرها،حتی تعطیلی مدارس و بیمارستان‌ها به دلیل قطعی آب، و افزایش تنش بین شهروندان و مسئولان خواهیم بود. امروز باید به جای تکرار شعارهای کلی، گام‌های عملی برای نجات نی‌ریز برداشته شود؟ آینده این شهرستان در حوزه رفع تنش آبی تابستان پیش رو در گرو تصمیماتی است که امروز گرفته می‌شود.